Dendrofon

Dendrofon

Dlaczego uderzając w drewno różnych gatunków drzew słyszymy różne dźwięki? Odpowiedź jest prosta – ponieważ każde z nich różni się nieco budową, a to z kolei decyduje o tym jakie fale akustyczne docierają do naszych uszu.

Fale akustyczne nie są jednakowe, różnią się między sobą wieloma parametrami, o których uczymy się na fizyce – długością, częstotliwością, amplitudą, natężeniem. Dla przykładu częstotliwość decyduje o wysokości dźwięku – im częstotliwość większa tym dźwięk jest wyższy, a natężenie o głośności. Sprawa nie jest jednak wcale taka prosta, bo dźwięk uderzenia w drewno nie składa się z takich samych fal, lecz jest mieszaniną różnych. To ile i jakie fale go tworzą decyduje o jego barwie.

Drewno różnych gatunków drzew różni się budową – ma różną gęstość, nieco inaczej zbudowane są ściany komórek przewodzących wodę, u jednych gatunków między naczyniami i cewkami jest więcej włókien drzewnych i miękiszu, u innych mniej. U jednych gatunków drewno powstające wczesną wiosną różni się wyraźnie od tego z późnego lata (np. sosna, dąb, jesion), u innych różnice są prawie niewidoczne (np. brzoza, lipa, olcha). Wszystkie te cechy wpływają na dźwięk jaki słyszymy uderzając w drewno.

Jak więc widzimy sprawa nie jest prosta, ale to dopiero początek rozważań na temat drewna i dźwięku. Drewna tych samych gatunków drzew będzie różniło się właściwościami akustycznymi w zależności od tego w jakich warunkach rosły drzewa – w górach czy na nizinach, w miejscach suchych czy wilgotnych, jaka pogoda panowała w różnych latach ich życia. Mało tego – nawet fragmenty tego samego drewna będą miały różne właściwości w zależności od tego jak je przetniemy – wzdłuż włókien, w poprzek czy skośnie. Nic dziwnego, że za produkcją doskonałych instrumentów muzycznych stoją prawdziwi mistrzowie, którzy łączą talent, sztukę i wiedzę.

Jako ciekawostkę warto napisać, że pojęcie drewna w botanice jest używane nieco inaczej niż w przemyśle i naszym potocznym życiu. Dla przeciętnego człowieka drewno jest to po prostu materiał, który uzyskujemy po ścięciu drzewa. W botanice drewno to tkanka, która służy roślinom do transportu wody z korzeni do nadziemnych części rośliny. Rzeczywiście pnie drzew zbudowane są w większości z tkanki drewna. Tkanka do przewodzenia wody występuje jednak wszędzie tam, gdzie tą wodę trzeba dostarczyć – a więc w liściach, zielonych łodygach, kwiatach – one też zawierają drewno, choć gitary z niego nie zbudujemy.