Leśna skocznia

Leśna skocznia

Dlaczego zwierzęta skaczą? Ponieważ jest to całkiem skuteczny sposób przemieszczania się. Długie, szybkie susy zapewniają z dużą prędkość, łatwiej i szybciej pokonać przeszkody a w razie zagrożenia można nagle ewakuować się sprzed nosa zdezorientowanego drapieżnika. Wszystko ma jednak swoją cenę – efektowne, długie skoki, które zapierają nam dech w piersiach, kosztują sporo energii.

Odnóża przystosowane do skoków – z charakterystycznymi, umięśnionymi udami – posiadają ptaki i nie powinno być to zaskoczeniem dla nikogo, kto choć raz widział wróble na chodniku. Co ciekawe, również nasze nogi mają budowę przystosowaną do skoków – i choć nie jesteśmy w przyrodzie wybitnymi skoczkami, to przecież nasz bieg jest w zasadzie powtarzającymi się skokami. Być może właśnie dlatego zaklęte księżniczki były zazwyczaj żabami, nie ropuchami – bardziej podobają nam się nogi żab, bo są przecież podobne do naszych.

Jak każda czynność, także skok – jest tym skuteczniejszy im lepiej jest do niego przystosowany organizm. Odnóża, które służą zwierzętom do skoków mają charakterystyczną budowę – wydłużone, umięśnione uda zapewniające siłę niezbędną do odbicia się od ziemi oraz smukłe, długie podudzia. Za klasyczny przykład odnóży skocznych służą z reguły odnóża skoczne pasikonika i szarańczaków. Ta charakterystyczna budowa nie jest jednak zarezerwowana tylko dla owadów.

Różnice między odnóżami służącymi do skoków i kroczenia widać bardzo dobrze na przykładzie pospolitych płazów, które można spotkać także w dolinie Iławki – żab i ropuch szarych. Ropuchy skaczą raczej niezdarnie, widzimy je z reguły jak kroczą po podłożu. Ich tylne odnóża są oczywiście dłuższe i większe niż przednie, jednak nie mają takiej długości i tak dużych ud jak tylne odnóża żab, które oddają długie skoki.

Aktualny rekord świata w skoku w dal z rozbiegiem wynosi 8,95 m, natomiast w skoku w dal z miejsca to 3,71 m. Są to jednak wyczyny wyjątkowe, większości ludzi musi się nieźle wysilić by osiągnąć choć połowę tej odległości. A jak wyglądamy na tle innych zwierząt? Rekordzistą jest pchła, która potrafi skoczyć na odległość 2 metrów, czyli 200-300 krotnie większą niż długość jej ciała. Kangur potrafi skoczyć na odległość 10 m, ibrys śnieżny (rekordzista wśród kotów) – 12 m, zając – 4 m. Oczywiście zazwyczaj zwierzęta te poruszają się krótszymi susami – w przyrodzie nikt nie marnuje bez potrzeby energii. Wspomniany pasikonik, którego odnóże służy za podręcznikowy przykład odnóża skocznego, wykonuje skoki liczące kilkadziesiąt metrów, jednak... z naszej konkurencji musimy go chyba wykluczyć, bo po skoku rozkłada skrzydła i wykonuje lot. Zaliczenie mu takiej odległości byłoby chyba w tym wypadku nieuczciwe.